عصبانیت چیست؟ وقتی از چیزی خوشمان نمیآید عصبانی می شویم و بدین وسیله ناخشنودی خود را ابراز می کنیم. احساس نیتی در ما تولید انرژی می کند که در نتیجه ما را وا میدارد عملی را انجام دهیم که آن عمل می تواند منفی یا مثبت باشد، عصبانیت نتیجه کلافگی است. وقتی بر سر راه خودمان مانعی میبینیم دچار کلافگی میشویم. این کلافگی ما را عصبانی می کند و سعی میکنیم با انرژی حاصل از عصبانیت مانع را از سر راه خود برداریم. عصبانیت می تواند نتیجه خود محوری باشد، عصبانی می شویم چون میخواهیم حرف ما پذیرفته شود. موضوعی که عامل اکثر اختلافات میان زن و شوهرهاست. عصبانیت در بسیاری از موارد ریشه در سر خوردگی ها، محرومیتها و تنبیه و تهدیدهایی دارد که در دوران کودکی برای ما اتفاق افتاده است. کودک ادامه زندگی و امنیت خود را در والدین خود میبیند حتی اگر او را بیجا تنبیه و تهدید کنند، او مجبور است برای جلب محبت و حمایت آنان سکوت کند و این موضوع میتواند در درون او خشمی به وجود آورد که چاره ای جز سرکوب کردن آن ندارد. این چنین خشمی باعث ایجاد انرژی ای میشود که برای سالیان دراز در کودک ذخیره می گردد تا زمانی که بزرگ شده میتواند سر پای خود بایستد و این حس خشم عصبانیت را بر سر همسر، فرزندان همکاران خالی کند، بدون اینکه خود متوجه آن شود (نورس, 1386).
جنبه های مثبت عصبانیت:
علیرغم نحوه بروز عصبانیت آن چنان که دیده می شود ، این احساس در زندگی ما می تواند مفید باشد و در دستیابی به موارد ذیل به ما یاری رساند :
- برای نیل به اهداف ، کنترل موقعیت های اضطراری و حل مشکلات
- کمک به بروز استرس ها و فشارهای عصبی به شیوه ای صحیح
- صحبت با دیگران در خصوص احساسات خود
- برانگیختن تغییرات در جهت عدالت اجتماعی
جنبه های منفی عصبانیت
برخی مردم معتقدند عصبانیت همیشه منجر به طغیان می شود و در نتیجه ی انواع مختلف خشونت ، یا حتی آزار و اذیت به وجود می آید . افراد دیگر معتقدند از آنجا که بروز عصبانیت نامعقول است باید آن را پنهان کرد . بروز عصبانیت به این شیوه می تواند برای خود فرد ، سایر افراد یا برای مسائل مهم در زندگی وی ، منفی ، مخرب و زیان آور باشد. modares.ac.ir/uploads/Stu.SCHC.Oth.3.doc
نتایج عصبانیت
بسیاری از اوقات از یافتن علت کینه ورزی یا نفرت خود نسبت به دیگران عاجزیم. نمیدانیم چرا از شخصی متنفر میشویم و چگونه می توان از این تنفرآزاد شد. ریشه این کینه عصبانیتی است که در وجودمان به صورت مزمن نهفته است و تا عامل آن رفع نگردد این تنفر به جای خود باقی خواهد بود. تمسخر، ریشخند، انتقاد های طنز آلود و تحقیر، موضوعاتی اند که می توانند نتیجه عصبانیت باشند. وقتی که نمیتوانیم عمل کسی را به شکل دیگری تلافی کنیم، به تمسخر و انتقادات طنز آلود و . متوسل می شویم (نورس, 1386).
روش های کنترل عصبانیت
1. شناسایی یک روزنه و راه در رو احتمالی : اگر یک جا بنشینید و به چیزهایی که شما را عصبی می کنند فکر کنید، حتما دچار مشکل و عصبانیت های پی در پی خواهید شد. آیا رفتار های نامنظم فرزندانتان باعث ناراحتی شما می شود؟ خب، چیزهایی که باعث خونسردی آنها می شوند را بخرید تا سرشان را مشغول نگه دارید تا مزاحم شما نشوند و بی خود و بی جهت اعصاب خودتان را خورد نکنید. اگر شما عادلانه فکر نکنید، در واقع نتیجه بدتری شما را غافل گیر خواهد کرد. در صورت عصبانیت سعی کنید نفس عمیقی بکشید و از راه حل های منطقی برای رفع مشکلاتی که باعث عصبانیت شما میشوند استفاده کنید.
2. ببخشید و یا فراموش کنید: بخشش بزرگترین پادزهر برای رفع عصبانیت می باشد. اگر شما به عصبانیت اجازه بدهید که در شما نفوذ کند و به دیگر فکرهای منفی فکر کنید، در نهایت چیزی جز تلخی، خشم و بدبینی نصیبتان نخواهد شد.
3. تقویت مهارت گوش دادن: تقویت مهارت گوش دادن به نظر شما شاید یک راه حل بی رفت به نظر برسد اما اینگونه نیست، اگر باور نمی کنید مطالب ادامه را بخوانید تا باورتان شود.
وقتی که ما شنونده ایم، فورا ارتباطمان را با شخصی که در حال حرف زدن با ما است را برقرار می کنیم. نشان دادن اینکه شما به حرف های طرف مقابلتان صادقانه گوش می دهید می تواند موجب 3 چیز شود:1- نشان می دهد که شما مراقب هستید 2- نشان دهنده احترام به فکر و احساسات دیگران می باشد 3- باعث تقویت احساس همدلی می باشد.
4. آرام بودن را تمرین کنید: طبق گزارشات انجمن روانشناسان آمریکا،تکنیک هایی مانند نفس عمیق و تصاویر و صداهای آرام بخش، می توانند باعث آرام شدن شما شوند و اجازه عصبانیت و خشونت را به شما نمی دهند. همچنین این انجمن شیوه های خاصی را که به آرام شدن شما کمک می کنند را ارائه داد. 1- نفس عمیق از قفسه سینه 2- استفاده از کلماتی همچون آسان بگیر، راحت باش و من در کنترل آرامش هستم می توانند به آرام شدن شما کمک کنند. 3- استفاده از تصاویری که با تجسم آنها آرامش جذب بدنتان شود 4- گرایش به ورزش هایی مثل یوگا، تای چی و مدیتیشن
5. بازسازی شناخت ها و عادت های قبلی : افرادی که همیشه خشمگین می باشند و از شدت عصبانیت زیادی برخوردارند همیشه در حال قسم خوردن، ناسزا گفتن و. می باشند. همین کارها به خودی خود مشکل به حساب می آیند و آشکار است که در هنگام عصبانیت از خشونت های بیش از حد استفاده می کنند. بازسازی شناخت ها و عادت هایمان چیزی بیشتر از تغییر راهی که ما در آن قرار داریم نمی باشد. سعی کنید راه خودتان را تغییر دهید و منطقی ترین را برگزینید. namnak.com/کنترل-عصبانیت.p45162
منابع
نورس، محمد حسین، چرا عصبانی می شویم و راه های مقابله با ان چیست(1386)، نشریه ماهانه آموزشی-تربیتی
modares.ac.ir/uploads/Stu.SCHC.Oth.3.doc
. namnak.com/کنترل-عصبانیت.p45162
https://www.aparat.com/v/Yn01K
درباره این سایت